Yeni kurulan bir şirketseniz veya küçük bir işletmeyseniz, işletmeniz için bir bilanço hazırlamaya başlamakta zorlanabilirsiniz. Bu nedenle tüm süreci sizin için birkaç kısa adımda basitleştirdik ve her bölümün işletmeniz için ne anlama geldiğine ve ne ifade ettiğine dair kısa bir analiz sunduk.
Bilanço Nedir?
Bilanço, bir şirketin mevcut varlıklarını, yükümlülüklerini ve öz kaynaklarını gösteren finansal bir belgedir. Küçük bir işletmenin veya büyük bir şirketin bilançosu incelendiğinde, yatırımcılara şirketin belirli bir zamandaki mali sağlığı ve net değeri hakkında ipuçları verir.
”Bilanço” yani balance terimi, sağlıklı bir şirketin varlıklarının herhangi bir zamanda borçlarına ve öz kaynaklarına eşit olması gerektiği fikrinden kaynaklanır. Finansal durum tablosu veya finansal durum tablosu olarak da bilinen bir şirketin bilançosu, toplam varlıkları ile toplam yükümlülüklerini karşılaştırarak bir işletmenin sağlığını ortaya koyabilir.
İlgili İçerik: Finansal Analiz Nedir? Avantajları Nelerdir?
Bilançoya Neden İhtiyacınız Var?
Bilanço hazırlamak özellikle finans kuruluşlarından veya yatırımcılardan fon arayan küçük işletmeler için çok önemlidir. Sınırlı varlık ve yükümlülüklere sahip olsanız bile mali tablolarınızın güncel olması her zaman iyi bir fikirdir.
Bilançonun Bileşenleri
Bir bilançonun üç temel bileşen içerir: varlıklar, yükümlülükler ve hissedar özkaynakları.
1. Varlıklar
Varlıklar, şirkete ait olan tüm değerli şeyleri temsil eder. Buna nakit veya nakit benzerleri gibi likit varlıkların yanı sıra daha fazla şirket değeri üretecek alacak hesapları veya peşin ödenmiş giderler yoluyla gelen ödemeler de dahildir. Varlıklar aynı zamanda gayrimenkul ve makineler gibi likit olmayan, uzun vadeli varlıkları da içerir. Bir şirkete değer sağlamalarına rağmen, fikri mülkiyet gibi maddi olmayan varlıklar ve sağlıklı bir çalışma ortamı veya güçlü bir liderlik ekibi gibi maddi olmayan varlıklar bilançolarda görünmez.
2. Yükümlülükler
Neredeyse tüm işletme sahiplerinin yükümlülükleri veya işletmeyi devam ettirmek için gerekli harcamaları vardır. Uzun vadeli yükümlülükler ve uzun vadeli borçlar arasında ipotek ödemeleri, faiz ödemeleri ve makine taksit planları yer alır. Kısa vadeli yükümlülükler arasında çalışanların maaşları ve hizmetler veya hammaddeler için satıcılara borçlu olunan paralar yer alır.
3. Öz sermaye
Halka açık şirketler, şirketteki hisseleri (genellikle adi hisse senedi) satarak işletme sermayesi (veya hazır sermaye) için para toplar. Hissedarların öz sermayesi, tüm yükümlülükler ödendikten sonra mevcut olan para miktarıdır.
Bilanço Nasıl Hazırlanır?
Bir bilanço oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
1. Bilanço için tarih belirleyin
Bilançoyu hazırlamak istediğiniz cari tarih.
2. Tüm varlıkların bir listesini yapın
Varlıkları dönen varlıklar ve duran varlıklar olarak sınıflandırın.
3. Toplam değeri belirleyin
Toplam değeri elde etmek için tüm varlıkların değerini toplayın.
4. Tüm yükümlülükleri listeleyin
Yükümlülükleri cari yükümlülükler ve uzun vadeli yükümlülükler olarak sınıflandırın.
5. Yükümlülüklerin toplam değerini belirleyin
Toplam değeri elde etmek için tüm yükümlülüklerin değerini toplayın.
6. Öz kaynakları hesaplayın
Öz kaynak değerini elde etmek için toplam yükümlülük değerini toplam varlıklardan çıkarın.
7. Bilgileri düzenleyin
Varlıkları bilançonun bir tarafına, yükümlülükleri ve öz kaynakları diğer tarafına koyun. Toplam varlıkların toplam yükümlülüklere ve öz kaynaklara eşit olduğundan emin olun
8. İnceleyin ve analiz edin
Bilançonun doğru ve eksiksiz olduğundan emin olmak için kontrol sağlayın ve şirketin mali sağlığını değerlendirmek için sonuçları analiz edin.
Bilanço Nasıl Okunur?
Düzgün yönetilen bir bilanço basit bir muhasebe denklemini takip eder.
Bilanço denklemi: toplam yükümlülükler + toplam hissedar öz sermayesi = toplam varlıklar.
Bu, bir şirketin varlıkları ile mali yükümlülüklerinin bire bir mali oranda dengelenmesi gerektiği anlamına gelir. Bir şirketin yükümlülükleri net varlıklarını büyük ölçüde aşarsa, temerrüde düşme riski ortaya çıkabilir. Tersine, bir şirketin bilançosu varlıklara doğru çarpık bir öz sermaye oranı gösteriyorsa, şirket büyümek için daha fazla borç alabilecek bir yerde olabilir.
Birçok gerçek dünya senaryosunda, bir şirketin alacaklılara, hissedarlara ve çalışanlara karşı yükümlülükleri piyasa değerini aşabilir. Böyle bir şirket söz konusu olduğunda, bilanço yükümlülükler yönünde ve varlıklardan uzakta çarpık olacaktır. Büyüyen şirketler, hissedarlarının uzun vadeli geleceklerine güvenmeleri koşuluyla bu tür bir varlık-yükümlülük dengesizliğinin üstesinden gelebilir.
Bilanço ve Gelir Tablosu Arasındaki Fark
Bilanço ve gelir tablolarının her ikisi de defter tutma dünyasında önemli finansal tablolardır. Aralarındaki fark ince ama önemlidir.
- Gelir tabloları: Bazıları tarafından daha çok kar ve zarar tablosu veya nakit akış tablosu olarak bilinen gelir tablosu, satışlar ve yatırım getirileri yoluyla şirkete giren paranın yanı sıra ödenecek hesaplar, maaşlar, gelir vergisi ve diğer mali yükümlülükler yoluyla şirketten çıkan parayı gösterir. Belirli bir süre boyunca şirketin nakit akışının faydalı bir anlık görüntüsünü sunar.
- Bilanço: Bilanço, bir şirketin mali sağlığına ilişkin daha bütüncül bir görünüm sunar. Tüm varlık türlerini, tüm yükümlülük türlerini ve tüm hissedar öz kaynak türlerini dikkate alır. Bunu yaparken, şirketin gelir tablosundan daha geniş bir finansal görüntüsünü sağlayabilir. Ancak, uygun bir gelir tablosunun sunabileceği nakit akışının gündelik ayrıntılarından yoksundur.
İyi yönetilen bir şirketin muhasebe sistemi hem gelir tablolarını hem de bilançoları hissedarların ve yöneticilerin kullanımına sunar. Potansiyel yatırımcılar bilançolara erişim bekleseler de, hepsi gelir tablolarını görmeyi beklemeyecek. Ayrıntı düzeyi, şirket ile yatırımcı arasındaki özel ilişkiye bağlıdır.
Bilanço Örneği
Aşağıdaki tabloda en basit hali ile bir bilanço tablosu örneği bulabilirsiniz:
| Aktifler | Pasifler |
| Dönen Varlıklar 2.000 TL Duran Varlıklar 500 TL | Kısa vadeli yükümlülükler 1.000 TL Uzun vadeli yükümlülükler 500 TL Öz kaynak: 1.000 TL |
| Toplam Varlıklar 2.500 TL | Toplam Kaynaklar 2.500 TL |
En Çok Sorulan Sorular
1. Bilanço eşitliği nedir?
Bilanço eşitliği, basit bir muhasebe denklemini takip eder: Mevcutlar + Alacaklar = Borçlar + Sermaye
2. Bilanço kalemleri nelerdir?
Bilanço kalemleri, bir şirketin bilançosunda bildirilen belirli varlık, borç ve öz sermayesi kategorilerini temsil eder. Yaygın bilanço kalemleri arasında nakit, alacak hesapları, envanter, mülk, tesis, ekipman, ödenecek hesaplar, uzun vadeli borç, adi hisse senedi ve elde tutulan kazançlar bulunur.
3. Bilanço analizi ne işe yarar?
Bilanço kalemleri, bir şirketin mali durumu, likiditesi, ödeme gücü ve sermaye yapısı hakkında değerli bilgiler sağlar. Bilanço kalemlerini anlamak ve analiz etmek, paydaşların şirketin varlıklarını, borçlarını ve öz sermayesini değerlendirmesine ve mali sağlığı hakkında bilinçli kararlar almasına yardımcı olur.
4. Bilanço ne zaman hazırlanır?
Yıl sonu bilançosu, bir muhasebe yılının son günü hazırlanır. Ara bilançolar ise 3’er aylık periyotlar şeklinde çıkarılır.
5. Bilanço ve mizan arasındaki fark nedir?
Mizan genellikle şirketin bilançosunun hazırlanmasına yönelik ilk adımdır. Mizan, şirketin farklı defterlerinin kapanış bakiyesini özetlerken, bilanço şirketin toplam yükümlülüklerini, varlıklarını ve öz kaynaklarını özetler.
6. Bilanço hisseyi nasıl etkiler?
Bir şirketin bilançosunu yapılandırma şekli ve borcuna ödediği faiz miktarı, bir işletmenin nakit akışını önemli ölçüde etkileyebilir ve bu da sonuçta şimdi ve gelecekte hisse senedinin fiyatını etkiler.
