Yapılan bir araştırmaya göre dünyada her gün 3,7 milyon bardak çay tüketiliyor. Bir çay tiryakisi iseniz, tüketilen çayların çoğunun poşet çay olduğunu, dökme çayı sadece tiryakilerin tercih ettiğini düşünüyor olabilirsiniz.
Bu tahmininizde muhtemelen haklısınız. Çünkü poşet çaylar pratiklikleri nedeniyle çok daha fazla tercih ediliyor. Fakat çay tiryakileri nedeni ne olursa olsun dökme çayı tercih ediyor.
Bu yüzden bugünkü yazımızda özellikle çay tiryakilerinin vazgeçilmezi olan dökme çayı derinlemesine işleyeceğiz.
İlgili İçerik: En İyi 13 Çay Makinesi Önerisi
Dökme Çay Nedir?
En basit haliyle dökme çay, poşet çaylardan çok önce var olan ve büyük çay yapraklarından oluşan poşetlenmemiş bir çay türüdür. Genellikle bir kutu veya teneke içinde gelir ve geleneksel poşet çaylarda kullanılan küçük çay yaprağı kırıntıları aksine bütün veya kırık çay yaprakları içerir.
Türk kültüründe yaygın olarak tercih edilen bir içecek olan dökme çay, özel çaydanlıklarda demlenerek ve ince belli çay bardağında servis edilerek tüketilir.
Dökme Çayın Tarihi
Birçok kaynağa göre dökme çayın kökeni 5000 yıl önce Çin’e kadar dayanmaktadır. Budist rahiplerin çayı Çin’den Japonya’ya getirmesi ve Avrupalı tüccarların da kendi bölgelerine yaymasıyla, dökme çay şimdi tüm dünyada sevilerek tüketilmektedir.
Bilinen en eski dökme çay türlerinden biri, Dragon Well olarak da bilinen Long Jing’dir.
Efsaneye göre Çin İmparatoru Qianlong, Çin Batı Gölü’nü ziyarete gittiğinde, çay hasadını izlemek için duraklamış ve kendisi de hasada dahil olmaya karar vermiştir.
İmparator Qianlong yaprakları toplarken annesinin hastalandığı haberini alınca, aceleyle çay yapraklarını kollarının arasına sıkıştırarak Pekin’e doğru yola çıkmıştır. Bu yolculuk sırasında çayın yaprakları düzleşmiştir.
Pekin’e vardığında hasta annesini ziyarete giden imparator, onu görür görmez topladığı çay yapraklarının aromasını fark etmiş. Daha sonra İmparator Qianlong annesi için yaprakları mayaladı.
Bundan sonra Long Jing, İmparator Qianlong’un annesi için demlediği yassı yapraklara benzeyecek şekilde üretildi.
Dökme Çay Nasıl Demlenir?
Dökme çayı demlemek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
Malzemeler:
- Dökme çay
- Su
- Çaydanlık
- Fincanlar (tercihen ince belli çay bardağı kullanabilirsiniz)
Dökme çay nasıl demlenir?
1. Suyu kaynatın
İyi bir dökme çay demlemek için taze su kullanmanız gerekir. Çünkü su kaynadığında, çayın aroması için önemli olan oksijeni kaybetmemiş olması gerekir. Eğer musluk suyu kullanıyorsanız, önce suyu soğuk bir şekilde kaynatıp sonra demlemeye başlamanız önerilir.
2. Çaydanlığı ısıtın
Çaydanlığın demlik kısmını sıcak suyla doldurun ve birkaç saniye bekleyin. Ardından suyu boşaltın. Bu adım, demlik içerisindeki soğukluğu alır ve çayın daha iyi demlenmesini sağlar.
3. Dökme çay ekleyin
Genellikle 1 fincan için yaklaşık 1 çay kaşığı dökme çay kullanılır. Miktarı damak zevkinize göre ayarlayabilirsiniz. Daha sonra dökme çayı demliğe dökün.
Bu noktada önce suyu sonra çayı ekliyorsanız, bunu yapmanız önerilmez. Çay yapraklarını sıcak suya kaşıkla dökmek yerine her zaman çay yapraklarının üzerine sıcak su dökmenizi önerilir. Yaprakların üzerine su dökmek, yaprağın her yerinin doymasını sağlamaya yardımcı olur ve bu da çayın daha lezzetli olmasını sağlar.
4. Sıcak suyu ekleyin
Su sıcaklığı, uygun şekilde hazırlanmış bir fincan dökme çayın en önemli unsurlarından biridir. Çok sıcak su kullanırsanız çay yapraklarını yakabilirsiniz, çok soğuk su kullanırsanız çayınız zayıf ve yumuşak görünebilir. Su sıcaklığı ayrıca çaydaki kafein içeriğini de etkileyebilir. Çayınız için mükemmel sıcaklıktaki suyu kullanmak, lezzetli bir fincan sağlamak için harika bir yoldur.
Bununla birlikte, sıcaklık kontrollü elektrikli su ısıtıcısı gibi herhangi bir ekipmana ihtiyacınız yoktur. Bu cihazlar kullanışlı olsa da, insanlar yüzlerce yıldır çayı bu cihazlar olmadan da demlerler.
Tüm bu unsurları göz önüne alarak suyunuzu ısıttıysanız, dökme çayın üzerine kaynamış suyu ekleyin. Suyun çayın üzerini geçecek kadar olmasına dikkat edin.
5. Demlemeye bırakın
Demliğin kapağını kapatın ve çayın demlenmesi için yaklaşık 5-10 dakika bekleyin. Eğer çayın daha koyu olmasını istiyorsanız, demlenme süresini biraz uzatabilirsiniz.
İşte bu kadar. Çayınız demlendikten sonra çayı bardaklara servis edin. Eğer çayı şekerli içmek isteyenler varsa, çayın yanına küp şeker eklemeyi ihmal etmeyin.
Buzlu Dökme Çay Nasıl Yapılır?
Özellikle sıcak havalarda ferahlatıcı bir içecek olarak tercih edilen buzlu dökme çayı aşağıdaki adımları uygulayarak kısa sürede hazırlayabilirsiniz:
Malzemeler:
- Dökme çay
- Su
- Buz
- Limon dilimleri (isteğe bağlı)
- Şeker veya tatlandırıcı (isteğe bağlı)
Buzlu dökme çay nasıl demlenir?
1. Su kaynatın
İyi bir buzlu çay yapmak için taze su kullanın ve daha sonra suyunuzu kaynatın. Eğer musluk suyu kullanıyorsanız, önce suyu soğuk bir şekilde kaynatıp sonra demlemeye başlayın.
2. Demliği hazırlayın
Dökme çay için bir çaydanlık kullanın ve çaydanlığın demliğini sıcak suyla doldurun. Birkaç saniye beklettikten sonra suyu boşaltın. Bu, demliğin içindeki soğukluğu alır ve çayın daha iyi demlenmesini sağlar.
3. Dökme çay ekleyin
Genellikle 1 fincan için yaklaşık 1 çay kaşığı dökme çay kullanılır. Tabii ki miktarı damak zevkinize göre değiştirebilirsiniz. Bu noktada tercihini yaptıktan sonra dökme çayı demliğin altına ekleyin.
4. Sıcak suyu ekleyin
Kaynamış suyu demliğe ekleyin. Suyu dökme çayın üzerini geçecek şekilde ayarlayın.
5. Çayı demleyin
Demliğin kapağını kapatın ve çayı demlemek için yaklaşık 5-10 dakika bekleyin. Daha yoğun bir dem istiyorsanız, süreyi uzatın.
6. Çayı soğutun
Demlenen çayı, büyük bir bardakta buzla veya buzdolabında soğutun. İsteğe bağlı olarak içine limon dilimleri ekleyebilirsiniz. Ayrıca, çayınıza şeker veya başka bir tatlandırıcı eklemek isterseniz, demleme süresinden önce sıcak çayın içine karıştırabilirsiniz.
İşte bu kadar. Şimdi soğuyan çayı bardaklara doldurup bol miktarda buz ekleyebilirsiniz.
Dökme Çay Neden Poşet Çaydan Daha Tazedir?
Poşet çayların aksine dökme çay seri üretilmez veya endüstriyel olarak işlenmez. Bu, genellikle daha taze ve daha kaliteli olacağı anlamına gelir.
Temel olarak, poşet çay, büyük miktarlarda seri olarak üretilir ve dağıtım ve tüketimden önce genellikle raflarda aylar hatta yıllar geçirebilir.
Dökme çayın aksine poşet çay, yapraklı çay üretiminden arta kalan küçük çay yapraklarının kırıntılarından elde edilir. Bu kırık parçalar genellikle uçucu yağlarını daha hızlı kaybeder, bu da çayın tazeliğini ve lezzetini kaybetmesine neden olur.
Dökme Çay Neden Poşet Çaydan Daha Lezzetlidir?
Poşet çay, standardizasyon için birden fazla bölgeden gelen yaprakların ve aromaların bir karışımını kullanır. Bu, bir çayın lezzet profilinin kalitesi ve karmaşıklığından çok fiyatına ve ürün standartlarına bağlılığına daha fazla önem verildiği anlamına gelir. Ayrıca, poşet çaylar üretim sürecinin bir parçası olarak çay bitkisinin istenmeyen saplarını ve tohumlarını içerebilir ve bu da çaya acı bir tat verebilir.
Çay yaprakları, suyu emdikçe genişlediğinden demlenmek için bolca alana ihtiyaç duyar. Bir çay poşetinde çay demlediğinizde, çay poşetinin boyutu demlenmesini kısıtlar, bu da uygun bir demleme elde etmek için genellikle çay poşetini sıkmanız ve döndürmeniz gerektiği anlamına gelir. Dökme çayı demlediğinizde, çok daha güçlü, daha hızlı ve tutarlı bir demleme sağlar.
Bardak Başına Ne Kadar Dökme Çay Kullanılır?
Çayın suya oranını doğru ayarlamak, dökme çay için çok önemlidir. Bu noktada 400 ml su başına 5 gr dökme çay eklemek en iyi yöntemdir.
Daha güçlü bir tat istiyorsanız, çayınızı daha uzun süre demlemeye kalkmayın, aksi takdirde çayınız acılaşacaktır. Sadece aynı miktarda su ile çok küçük miktarda çay oranınızı artırın.
Dökme Çay ve Poşet Çay Arasındaki Fark
Dökme çay ile poşet çay arasında, çay yapraklarının kalitesinden lezzette kadar birçok fark vardır. Bunlar aşağıdaki şekildedir:
1. Kalite
Poşet çaylar genellikle ucuz ve kolayca bulunabilen düşük kaliteli küçük çay parçacıkları olan çay “tozundan” yapılır. Buna karşılık, dökme çay, çok daha kalitelidir.
2. Lezzet
Genel olarak dökme çay, poşet çaydan çok daha lezzetli olma eğilimindedir. Poşet çaydan yapılan çayın tadını çıkarmakta yanlış bir şey olmasa da, çayı seviyorsanız, büyük olasılıkla dökme çaydan daha fazla keyif alırsınız.
3. Hazırlama yöntemleri
Çay poşetlerini dökme çaya tercih etmenin ana avantajlarından biri, hazırlanmalarının daha kolay olmasıdır. Demlik poşet çay kullanarak bir fincan çay yapıyorsanız, gerçekten ihtiyacınız olan tek şey biraz sıcak su ve bir fincandır. Bununla birlikte, dökme yaprak çay yapmak da oldukça kolaydır. Sıcak su ve bir bardağa ek olarak, sadece bir çaydanlık gereklidir.
4. Faydalar
Bağışıklık sisteminizi güçlendirmekten iltihaplanmayı azaltmaya, boğaz ağrısını yatıştırmaya kadar, çay faydalı özelliklerle doludur. Dökme çay daha yüksek kalitede olma eğiliminde olduğundan, bu çayda bulunan faydalar genellikle daha konsantre miktarlarda bulunur. Poşet çaylar, çay içmenin getirdiği bazı faydaları içermeye devam etse de, genellikle yaprak kadar etkili olmazlar.
5. Maliyet
Pek çok insan, dökme çayın otomatik olarak poşet çaydan daha pahalı olduğunu düşünür. Dökme çay, markette bulabileceğiniz çay poşetlerinden biraz daha pahalıya mal olsa da, nispeten daha ekonomiktir. Çünkü dökme çay ile daha fazla bardak çay yapmanın mümkündür. Ayrıca, dökme çay, çoğu poşet çaydan çok daha kalitelidir.
Dökme Çay Nasıl Saklanır?
Çayı doğru şekilde saklamak oldukça basittir ve çayınızı uzun süre taze ve kullanılabilir tutmanıza yardımcı olabilir. Bu yüzden aşağıdaki ipuçlarından yararlanmak isteyebilirsiniz:
- Işıktan uzak tutun – Bir dolapta veya opak bir kapta saklayın.
- Nemden uzak tutun – hava geçirmez bir kap kullanın ve ölçmek için sadece kuru bir kaşık kullanın.
- Güçlü kokulardan uzak tutun – çay aromaları emmede çok iyidir, bu nedenle farklı aromalı çayları yan yana saklamayın. Bu aromalı çaylar ve bitkisel infüzyonlar diğer çaylarınıza hiçbir fayda sağlamaz.
- Serin bir yerde saklayın (ancak dondurucuda değil) – sıcaklıktaki aşırı değişiklikler çaydaki nem seviyelerini etkileyebilir. Bir dolapta veya güneş ışığından uzak bir mutfak rafı saklamak için uygundur.
- Son kullanma tarihini kontrol edin – uygun şekilde saklanan çay uzun süre dayanır. Ancak çay ne kadar aromatikse o kadar çabuk içilmesi gerekir.
Dökme Çay İle İlgili En Çok Sorulan Sorular
1. Dökme çay, poşet çaydan daha mı sağlıklı?
Hem dökme çay hem de demlik poşet çay genellikle yararlı özellikler içerir. İçtiğiniz çayın türüne bağlı olarak çay, stresi yatıştırmaya, soğuk algınlığını önlemeye, geceleri uykuya dalmanıza yardımcı olabilir veya kafein takviyesiyle size enerji verebilir. Bununla birlikte, dökme çay, genellikle daha yüksek kalitede olma eğiliminde olduğundan, bu faydalarından daha fazla yararlanabilirsiniz.
2. Dökme çayın tadı daha mı iyidir?
Çay içerken verilecek karar kişisel bir tercih meselesidir ve içilecek doğru ya da yanlış çay türü yoktur. Bununla birlikte, birçok kişi dökme çayı poşet çaydan çok daha lezzetli bulur. Düzenli olarak dökme çay içerseniz, daha sonra sallama çay içmek istemeyebilirsiniz.
3. Poşet çaylarda mı yoksa dökme çayda mı daha fazla kafein vardır?
Çayda ne kadar kafein bulunduğu, çayın türü, yaprak boyutu, çayı ne kadar demlediğiniz ve kullandığınız su sıcaklığı gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Sallama çay genellikle ince öğütüldüğü için özellikle ilk demlemede, dökme çaydan daha fazla kafein içerebilir.
4. Dökme çay çevre için daha mı iyidir?
Dökme çay, çay poşetleri, ipler, yapıştırıcı veya metal zımba telleri gibi herhangi bir ekstra malzeme içermediğinden, çevre için daha iyidir.
5. Bir French press ile dökme çay yapabilir miyim?
French press gibi bir kahve makinesi kullanarak dökme çay demleyebilirsiniz. Ancak, hem çay hem de kahve yapmak için aynı French Press’i kullanmanız önerilmez, aksi takdirde çayınızın tadı biraz kahve telvesi gibi olabilir.
6. Dökme çayı soğuk demleyebilir miyim?
Evet, dökme çayı soğuk demleyebilirsiniz. Çayı soğuk demlemek için çay yapraklarınızı sıcak yerine soğuk suyla demleyin, ardından çayınızı sekiz saat veya gece boyunca buzdolabında saklayın.
7. Dökme çayın demlenme süresi nedir?
Dökme çayın demlenme süresi genellikle 5-10 dakika arasındadır. Bu süre, çayın istenilen koyuluğa ve tadına ulaşmasını sağlar.
8. Dökme çayda kafein var mıdır?
Dökme çay, siyah çaydan yapıldığı için doğal bir kafein kaynağıdır. Genellikle bir fincan dökme çay, bir fincan kahve kadar kafein içerir.
9. Dökme çayı demlerken demlik tipi önemli midir?
Evet, demlik tipi dökme çayın demlenme sürecini etkileyebilir. Dökme çay demlerken genellikle cam veya metal demlikler tercih edilir. Demlik, çayın yapraklarının su ile iyi bir şekilde etkileşime girmesini sağlar ve çayın aromasını korur.
10. Dökme çayın demlenme zamanını kısaltmak için ne yapabilirim?
Çayın demlenme süresini kısaltmak için daha yüksek sıcaklıkta su kullanabilirsiniz. Ancak unutmayın ki uzun süre demlenen çay, daha yoğun bir tat ve aroma sunar.
